 Staande klok door Anthonius Hoevenaer Ca 1685. De staande klok van Hoevenaer werd wellicht ontworpen en gebouwd voor de Leidse sterrenwacht. Naast datum en maanstand geeft hij de tijd tot op de seconde aan.De staande klok van Anthonius Hoevenaer (collectie Museum Boerhaave), tentoongesteld in het Museum van het Nederlandse Uurwerk te Zaandam geldt als de vroegst bekende Hollandse staande klok. Het uurwerk met gewichtenaandrijving en korte slinger is mogelijk ontwikkeld voor de Leidse sterrenwacht. De wijzerplaat bestaat uit vijf cijferringen voor aanduidingen van uren, minuten, seconden, maand- en weekdagen en maanfasen. Deze samenstelling is ook toegepast op een wandklok van Hoevenaer in Museum Boerhaave. De staande klok is naar alle waarschijnlijkheid vanaf ca. 1660 in Engeland ontwikkeld door Ahasuerus Fromanteel en in Nederland geïntroduceerd door de in Amsterdam werkzame Engelse uurwerkmaker Joseph Norris, van wie ook Haagse klokken en horloges bekend zijn. De latere Hollandse staande klokken naar voorbeeld van de eveneens Engelse uurwerkmaker William Clement zijn uitgevoerd met een ankergang en een ca. 1 meter lange slinger (een zogenaamde secondenslinger). Tot de vroegste Amsterdamse makers van staande klokken behoorden de stadsuurwerkmaker Steven Huygens en Pieter Klock, naast die van John Fromanteel en Joseph Norris. De kasten hebben een rechte kap, soms versierd met een barokke gestoken kuif. Bronnen: J. Zeeman: De Nederlandse staande klok (Assen/Amsterdam 1977); P. Heuer/K. Maurice: Europaische Pendeluhren. Dekoratieve Instrumente der Zeitmessung (München 1988); C.A. Grimbergen: De ontwikkeling van het Nederlandse uurwerk (Zaandam 1991); E.L. Edwardes: Weight-driven Dutch clocks & their Japanese connections (Mayfield 1996) |
Anthony Hoevenaar ? - 1695